De biologische klok heeft een cyclus van ongeveer 1 dag. Daarom wordt het ook wel circadiaans ritme genoemd. (In Latijn: circa = ongeveer en dies = dag.) Een dag kenmerkt zich door een periode van licht en een periode van duisternis. Dit fenomeen is ook zeer belangrijk voor de biologische klok. Het werkt voornamelijk op basis van licht: de aanwezigheid van licht en de afwezigheid van licht. En voor een gedeelte op basis van temperatuur. Door het registeren van daglicht via de ogen en de huid, stuurt de biologische klok diverse hormonen aan, die op hun buurt weer organen en processen in het lichaam aansturen.
De biologische klok is dus gekoppeld aan daglicht. Het is daarom belangrijk om ’s ochtends, ’s middags en ’s avonds zonlicht in de ogen te krijgen. De UV-stralen van het licht worden in je hersenen geregistreerd en zo weet de biologische klok waar het zich bevindt in het ritme van de dag en het seizoen. Bij het registreren van de UV-stralen is het belangrijk dat je ogen ‘bloot’ zijn. Dit betekent niet achter glas, geen lenzen, bril en ook geen zonnebril. Dit zijn allemaal filters, waardoor het zonlicht niet optimaal kan worden geregistreerd door de suprachiasmatische nucleus.
Kunstlicht verstoort de biologische klok
De UV-stralen van zonlicht zijn anders dan het blauwe licht van kunstlicht. Zonlicht bevat ook blauw licht, maar dit is altijd gecombineerd met infrarode frequenties, die het blauwe licht in balans houden. Deze balans is er niet in kunstlicht, waardoor het een grote verstoorder is van de biologische klok. Vooral als je ’s avonds lekker ligt te scrollen op je telefoon. In plaats van duisternis is er opeens blauw licht, een signaal dat het ochtend is.
Verstoring zorgt voor gezondheidsklachten
Verstoor je de biologische klok of het circadiaans ritme, dan verstoor je ook andere processen in je lichaam. Denk aan je metabolisme, hormoonafgifte, immuunsysteem, slaap en spijsvertering. Heb je klachten als overgewicht, onregelmatige cyclus, intoleranties, huidproblemen, slaapproblemen of vermoeidheid? Dan is het noodzakelijk om de biologische klok te herstellen. Zo zorg je ervoor dat alle biochemische processen in je lichaam weer volgens het juiste ritme gaan lopen.
De biologische klok herstellen
Optimale dag/nacht ritme:
- Je begint de dag als de zon opkomt. Je bloeddruk stijgt, melatonine neemt af en cortisol wordt verhoogd. Hierdoor is je lichaam klaar om op te staan. Laat je ogen min. 15 minuten het daglicht registreren, buiten en zonder filters, zoals glas, zonnebril en lenzen.
- Vervolgens vul je het vochtgehalte aan door twee glazen lauw warm water te drinken. In de nacht verlies je namelijk veel vocht tijdens de reiniging van je lichaam.
- Het drinken van water, helpt mee met het op gang brengen van je spijsvertering. Je stoelgang komt op gang. Je lichaam is klaar om weer gevoed te worden. Wacht met koffie drinken nadat je hebt ontbeten. Op deze manier wordt de cafeïne langzamer opgenomen door het lichaam.
- Van 10:00 – 13:00 uur heb je een hoge alertheid. Deze uren kan je benutten tijdens het werk of je studie. Dit zijn ook de uren dat je het beste kan genieten van een kopje koffie.
- Van 12:00 – 14:00 uur is je spijsvertering het sterkst en kan je het beste je lunch nuttigen. Dit is ook een goed moment om naar buiten te gaan en het daglicht te registreren met je ogen.
- Om 17:00 uur zijn je spieren het sterkst en effectiefst. Een goede tijd om te gaan sporten. Ga niet laat op de avond sporten, want dit verstoort je hormoonbalans voor het slapen.
- Tussen 18:00 – 20:00 uur is het een goed moment om te dineren. Eet in ieder geval als het nog licht is en zorg ervoor dat je minimaal 3 uur voor het slapen gaan niets meer eet. Voor een optimale nachtrust en herstel, dient je spijsvertering niet actief te zijn.
- Rond 21:00 uur start de productie van melatonine. Duisternis is nodig om dit hormoon te activeren. Geniet van een zonsondergang en doe thuis de lampen uit en de kaarsen aan. Ga je toch nog in blauwlicht zitten, door lampen en/of schermen, dan wordt de productie van melatonine geremd. Dit wil je niet, want melatonine is niet alleen nodig als slaaphormoon, maar ook als ondersteuning voor je immuunsysteem. Deze wordt ’s nachts actief om je lichaam te reinigen. Je kunt overwegen om ’s avonds een blauw licht filter bril op te zetten. Het liefst met rode/oranje glazen voor een optimale blokkade van blauw licht.