De biologische klok is de baas van jouw systeem
Je kan je lichaam zien als één systeem, waarbinnen meerdere systemen werken. Denk aan je spijsvertering, lever, brein en geslachtsorganen. Al deze systemen communiceren met elkaar om jouw lichaam draaiende te houden. Alles in jouw lichaam is dus met elkaar verbonden.
De werking van dit systeem wordt bepaald door je omgeving. Is het dag of nacht? Is het warm of koud? Is het rustig of stressvol? Etc. Je omgeving verstuurt prikkels naar jouw lichaam, zodat je lichaam weet in wat voor omgeving jij nu bent en hoe het moet handelen. Al deze prikkels worden in je hersenen verzameld; in de centrale biologische klok. De belangrijkste prikkel voor je biologische klok is zonlicht.
Aangezien wij in Nederland verder van de evenaar zitten, hebben wij verschillende lichtcycli. In de zomer is er meer zonlicht, dan in de winter. Hierdoor kan zonlicht in de winter niet de belangrijkste informatieprikkel zijn. Gelukkig is ons systeem superslim en heeft de biologische klok twee standen ontwikkeld:
- De zomermodus: belangrijkste prikkel is zonlicht.
- De wintermodus: belangrijkste prikkel is temperatuur.
In de herfst maakt de biologische klok de switch van de zomermodus naar de wintermodus. In de herfst wordt de zonkracht en het aantal zonuren namelijk minder. Ook daalt de temperatuur. Deze prikkels zijn een teken dat de biologische klok niet moet focussen op zonlicht, maar op temperatuur.
De wintermodus wordt met succes geactiveerd als je je huid blootstelt aan temperaturen rond de 12-14 graden Celsius. Dit betekent dat je in de herfst en winter je lichaam/huid moet blootstellen aan koudere temperaturen.
Wel doen:
- Zonder dikke winterjas buiten gaan wandelen.
- Koud douchen.
- In natuurwater zwemmen.
- Je gezicht in koud water dippen.
- Op kantoor of thuis met het raam open werken.
- In de auto met je ramen open rijden.
- Buiten sporten in een T-shirt en/of korte broek
Niet doen:
- Continu in een gecontroleerde temperatuur zitten van 20 graden.
- Geen afwisseling tussen warm en koude temperaturen.
- Jezelf van top tot teen dik aankleden.
- Niet regelmatig naar buiten gaan.
- Altijd warm douchen.
Jezelf regelmatig blootstellen aan koude temperaturen, zorgt ervoor dat je biologische klok de juiste prikkels ontvangt. Prikkels die bij het seizoen in Nederland horen. Hierdoor worden de juiste systemen in je lichaam geactiveerd. Zo voorkom je mismatches in je lichaam en op lange termijn voorkom je gezondheidsklachten.
Hoe merk je dat de wintermodus niet goed is geactiveerd:
- Je krijgt het meteen koud als de temperatuur onder de 15 graden Celsius zakt.
- Je bent vatbaar voor virussen die rondgaan in de winter.
- Je hebt in de winter last van een winterdepressie.
- Je hebt weinig energie in de herfst en winter.
De activatie van de wintermodus zorgt voor:
- Een betere vetverbranding. Hierbij is het wel belangrijk dat je voeding aansluit bij het seizoen. Verlaag de inname van koolhydraten en verhoog de inname van vetten en eiwitten. In Nederland is er ook weinig koolhydraatrijke voeding te vinden in de winter.
- Omzetting van witvet naar bruinvet, waardoor je meer warmte en energie creëert.
- Hormonen als testosteron, progesteron, oestrogenen, schildklierhormoon, cortisol en vitamine D gaan effectiever werken. Dit verkleint de kans op een winterdepressie en het versterkt je immuunsysteem.
- Een betere doorbloeding, waardoor het probleem van koude handen en voeten verdwijnt.
Geen extreme koude prikkels voor zwangeren, als je borstvoeding geeft en tijdens je menstruatiefase
Je kunt de koude training zo extreem maken als je wilt. Voor iedereen is het aan te raden om in ieder geval regelmatig zonder jas naar buiten te gaan en met je raam open te werken of te rijden. Dit zijn laagdrempelige koude prikkels die ook aan te raden zijn voor zwangere vrouwen of vrouwen die borstvoeding geven. Koud douchen, in natuurwater zwemmen en een ijsbad zorgen doorgaans voor een korte maar hoge stressprikkel. Deze wil je vermijden als je zwanger bent, borstvoeding geeft of in de menstruatiefase zit.